Türkiye’de ve Akdeniz bölgesinde inşaat sektörü hem kentsel dönüşüm hem de konut piyasasındaki gelişmelerle şekillenmeye devam ediyor. Alanya’nın en önemli konularından olan yabancıya konut satışlarındaki dengesizliklerin ve manipülasyonların önlenmesi içinse sektöre yönelik düzenlemelerin devam edeceği öngörülürken Fenercioğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Aycan Fenercioğlu, konuyla ilgili ulusal bir televizyon kanalının haber programında önemli açıklamalarda bulundu. Programda inşaat sektörü, konut piyasası ve kentsel dönüşüm hakkında değerlendirmeler yapıldı.

KENTSEL DÖNÜŞÜMDE YENİ GELİŞMELER

Kentsel dönüşüm sürecinin, 6 Şubat’ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremin ardından hızlandığını ve yeni yasanın beklendiğini ifade eden Fenercioğlu, Kasım ayında çıkması planlanan yönetmeliğin, kentsel dönüşümü kolaylaştırarak hızlandırması beklediklerini belirtti. Fenercioğlu, yeni yasayla birlikte kat maliklerinin anlaşma oranının düşürülmesiyle, uzlaşıyı artırarak yıkım ve ruhsat süreçlerinin hızlandırabileceğini söyledi. Fenercioğlu, “Kentsel dönüşüm bu sene yaşadığımız şubattaki üzücü depremden sonra ülkemizin gündemine bir kez daha oturdu. Geçtiğimiz aylarda kentsel dönüşüm hızlandırılmasını kolaylaştıracak yasa çıktı. Kasım ayının başlarında da inşallah yönetmeliğini bekliyoruz. Bu yasa bir nebze inşallah kentsel dönüşümü hızlandıracak. Çünkü özellikle büyük İstanbul depremi ülkemizin gündeminde. Dün maalesef Bursa açıklarında da bir deprem oldu. Yeni yasayla kat maliklerinin anlaşma oranı yüzde 50+1 düşürüldü. Bu biraz da uzlaşı arttıracak diye düşünüyorum ve bundan sonraki yıkım süreçleri ve ruhsat süreçleri biraz daha hızlanacak yeni yasayla. Ben kentsel dönüşümün ülkemizde, İstanbul’da Türkiye’nin her noktasında daha hızlı olacağını ümit ediyorum” dedi.

KONUT SATIŞLARI VE FİYATLAR

Konut satışlarındaki düşüşü değerlendiren Fenercioğlu, yüksek faiz oranlarının ve arz-talep dengesinin etkisiyle alım gücünün azaldığını belirtti. Fiyatların aşağı yönde seyrettiğini ancak maliyet artışları nedeniyle büyük bir düşüş yaşanmadığını ifade eden Fenercioğlu, yeni yılın ardından fiyatların artmasını beklediğini söyledi. Fenercioğlu konuşmasını şu sözlerle sürdürdü, “Konut satışları geçtiğimiz dönemde biraz düştü. Bunun tabii ki çeşitli sebepleri var. Yüksek faiz gibi. Banka faizleri biraz yükseldi. O yüzden alım gücü biraz bu anlamda azaldı. Bir de tabi arz talep dengesinden ötürü talebin azalmasından dolayı biraz konut fiyatları aşağı yönde seyrediyor. Ama yeterli mi? Değil. Maliyet yerinde durmuyor, inşaat maliyetleri dövize endeksli olduğu için, artış yönünde seyrettiği için konut fiyatlarına böyle inanılmaz bir düşüş olarak maalesef yansımadı. Ama yılbaşından sonra ben biraz daha fiyatlar artar diye bekliyorum.”

YENİ İNŞAAT PROJELERİ

Türkiye genelinde stokların dengeli olduğunu belirten Fenercioğlu, büyük kentlerde stokların azaldığını vurguladı. Fenercioğlu konuşmasında, yeni inşaat üretiminin devam edeceğini ve önümüzdeki yılların piyasa koşullarının bu dengeyi belirleyeceğini ifade ederek, “Türkiye’de bölgelere dönecek olursak, belli bölgelerde stoklar var ama İstanbul gibi büyük kentlerimizde Ankara, İstanbul, İzmir gibi büyük kentlerimizde de çok fazla stok yok. Çünkü biliyorsunuz geçmişten gelen ciddi bir stok talebi de var. Bu yeni inşaat üretimi devam edecek diye düşünüyorum. Stoklarla şu an dengeli halde gidiyor. Önümüzde seneki piyasa koşulları bunu belirleyecektir” diye konuştu.

İNŞAAT MALİYETLERİ VE FİYAT ARTIŞLARI

Dolar bazında inşaat maliyetlerinde artışın devam ettiğini belirten Fenercioğlu, hazır betondaki olağandışı fiyat artışlarına dikkat çekti. Devletin bu konuda bir yasa çıkarmayı planladığını söyleyen Fenercioğlu, maliyet artışlarının zamanla azalmasını beklediğini belirttiği konuşmasında, “Dolar bazında tabii ki birçok inşaat endeksi dolara bağlı olduğu için bir artış var ama olağandışı artış maalesef hazır betonda yaşanıyor. Bu da zaman zaman gündeme geliyor. Hatta devlet bununla alakalı bir yasa çıkarmayı planlıyor. Çünkü hazır betondaki artış olağan dışı. Dövizin de üstünde bir artışı var. Bir de deprem bölgesinde biliyorsunuz talep çok fazla oldu inşaat talebi. Bu da malzeme fiyatlarına bir artış olarak etki etti. Ama son dönemde biraz daha aşağı düşer diye bekliyorum. Tabi dövizin buradaki fiyatlaması çok önemli. Döviz bu seyirde giderse malzeme artışları ona bağlı olarak belli bir seyirde çok az artışlarla devam eder diye bekliyorum” açıklamasından bulundu.

2024’TEN FİNANSAL BEKLENTİLER

Fenercioğlu, 2024 yılında finansal koşulların sağlamlaşmasıyla alım gücünün artacağını ve konut fiyatlarının daha stabil hale geleceğini belirtirken, uzun vadede fiyatların artış göstereceğine de dikkat çekti. Fenercioğlu, “2024’e tabii ki biraz daha finansal koşullar daha sağlam bir zemine oturursa, ülkemizde hem alım gücü artarsa hem de tabii ki yapım gücü etki edecek doğrudan. O yüzden 2024’te biraz daha alım gücü fiyat endeksi bir seviye oturur diye ben tahmin ediyorum. Çünkü şuan çok ciddi alım gücü düşüşü var. Hem dövizin artışı, faizlerin yükselişi olarak” ifadelerini kullandı.

GAYRİMENKUL YATIRIM FONLARI

Gayrimenkul yatırım fonlarının gündemde olduğunu belirten Fenercioğlu, bu fonların artan bir ilgi gördüğünü ve uzun vadede daha fazla getiri sağladığını ifade etti. Hükümetin bu konuda çalışmalar yaptığını belirten Fenercioğlu, “Gayrimenkul yatırım fonları artık biraz da gündemimizde. Alternatif yatırım tercihi insanlar buna biraz daha yönelmeye başladı. Ülkemizde bu konuda birçok aslında gelişme kaydetti. Şu an hem kurumsal yatırımcılar hem de bireysel anlamdaki insanlar hem vergi avantajları hem de fırsatlardan ötürü tabi ki biraz daha güvenilir olarak garanti olarak görüyorlar yatırım fonlarını. Biraz o konuda yatırım yapma arttı. Tabi ki bunda inşaat firmalarının da bu anlamda adım atması gerekiyor. Çünkü yatırım fonlarıyla inşaat sektörü aslında ayrılmaz bir ikili bunları yönetilirse. Çünkü biliyorsunuz inşaatın da ana kaynağı sermaye. Tabi ki bu da fonlarla şu an sağlanabiliyor. Şu an ülkemizde kanun buna izin veriyor. Ben 2024 yılında biraz da gayrimenkul yatırım fonların ön planda olacağı, hem inşaat firmaların bu yöntemi tercih ettiği hem de yatırımcıların da gayrimenkul yatırım fonu suretiyle yatırımların değerleneceğini düşünüyorum. Çünkü gayrimenkul yatırım fonları uzun vadede hem döviz bazında hem de banka faizi bazında insanlara daha fazla getiri elde ettiriyor ve daha güvenilir liman olarak insanlar bunu görüyor. Ben önümüzdeki yıllarda hem Türkiye’de hem Avrupa’da zaten Amerika’da ve Uzak Doğu’da bu çok tercih edilen bir yöntem. Ülkemizde bu anlamda hem ciddi anlamda adım atacağını düşünüyorum hem de bu sayede paranın biraz daha kayıt altında kontrol altında olduğu hem de inşaat firmalarının daha kurumsal, daha kendini güvenilir bir zeminde yönettiği bir platform oluşacağını ümit ediyorum” dedi.

YABANCIYA KONUT SATIŞI VE BÖLGESEL ETKİLER

Fenercioğlu, Akdeniz bölgesindeki yabancılara konut satışının, özellikle Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle arttığını belirtti. Son dönemde getirilen ikametgah yasasındaki değişikliklerin talepte bir azalmaya neden olduğunu ifade eden Fenercioğlu, yerli halkın konforunu ve güvenliğini gözeterek yabancıya konut satışının dengeli bir şekilde yönetilmesi gerektiğini vurguladı. Fenercioğlu konuşmasını şu sözlerle noktaladı; “Ülkemiz tabii ki çok şanssız. Bu anlamda içinde bulunduğumuz coğrafyada güvenilir bir bölge liman Aslında dünyadaki etrafımızda birçok ülkedeki vatandaşlar ülkemizi tercih etti. Tabii ki Rusya Ukrayna savaşı bunu çok tetikledi. Çünkü oradan kaçan insanların çoğu özellikle Akdeniz bölgesinde mülk edinimi sağladılar. Tabi ki vatandaşlık anlamında ciddi tepkiler bizim bölgemize de oldu, oluyor da. Şu anki mevcut yasaya göre 400 bin dolarlık gayrimenkul elde eden bir kişi vatandaşlık elde edebiliyor. Ama son 6 aydır bu biraz yavaşladı. Özellikle Akdeniz bölgesinde son çıkan yasalarla ikametgah yasasının değişmesiyle şu an biliyorsunuz 200 bin dolar limiti getirildi, ikametgah alma koşulu altında hatta verilmiyor. Bununla alakalı yaklaşık 3 aydır, 4 aydır bizim bölgemizde biraz aslında talep azalmaya başladı. Bu anlamda insanlar terk etmeye başladı. Ya da biz o kalabalığa alıştık belki de şu an. Belki de normal seviyeye çekiliyor. Bunlarla alakalı Bu uzun vadede tabii normal bir seviyeye ulaşacak. Çünkü pandemi den sonra biliyorsunuz konut fiyatları arttı. Savaş bunun tuzu biberi oldu. Sadece Rusya Ukrayna savaşı değil, etrafımızdaki Suriye’deki belirsizlik, Afganistan, Pakistan vesaire hepsi aslında bizim bölgemizi cazip hale getirdi. Bir de o dönemde ülkemizde konut fiyatları çok ucuzdu. Şu an çok daha döviz bazında. O dönemin belki 4 katına falan çıktı. Tabi ki yabancıya konut satma eğer kontrol edilebilirse yanlış bir şey değil. Ama yabancıya konut satarken de bunları fiyatlardan de tabi ki yerli halkın konforu, güveni ve alım gücünü de gözetmek lazım. Hükümetimiz bunla alakalı çalışmalar yapıyor, yapıyor. Devamı herhalde gelecek. Dediğim gibi bu tam bir denge unsuru. Hem yabancı yatırımcıyı kaçırmamak lazım hem tabii yabancı yatırımcıyı da yönetirken de yerli halkı da bu konuda rahatsız etmeden bu işi becermek lazım.”